“Het is een mooi verhaal uit een interessant boek”
Ludo De Brandt leerkracht Biologie en Chemie aan het Sint-Jozefscollege te Herentals, geeft zijn wetenschappelijke visie op de evolutietheorie en het geloof. Hij begrijpt niet dat wetenschappers Darwin kunnen verloochenen.
Wat is het belang van het darwinisme?
Ludo De Brandt: Darwins visie is een wereldvisie. Heel het Westerse denken is gebaseerd op zijn visie. De betekenis van Darwin valt zeker niet te onderschatten. Het darwinisme is voor velen een alternatief voor godsdienst. De ontkerkelijking heeft er zeker en vast iets mee te maken. Maar als het om fundamentele problemen gaat grijpen mensen toch terug naar een godsdienst. Bij begrafenissen zitten de kerken overval, net omdat vele dan met waaromvragen zitten. Wetenschap biedt geen oplossing op alle vragen. Op plaatsen waar het slecht gaat, in oorlogs- of ontwikkelingsgebieden, zijn de mensen vaak zeer religieus.
Kunt u de belangrijkste argumenten voor evolutie geven?
De Brandt: Als men argumenten geeft voor evolutie grijpen de meeste wetenschappers naar de fossielen. Op basis van de datering van deze gesteenten en ze te onderzoeken weten wij dat de aarde geëvolueerd is. Persoonlijk vind ik het veel opmerkelijker dat er een overeenkomst bestaat in de manier van doorgeven van het erfelijk materiaal. Ieder levend wezen is gelijkaardig opgebouwd en bestaat uit cellen. Zowel bij bacteriën, planten en dieren is dezelfde genetische code gevonden. Dit wijst erop dat we een gemeenschappelijke oorsprong moeten hebben. Deze genetische code is universeel en altijd al hetzelfde geweest.
Begrijpt u het dat in Amerika niet over de evolutietheorie wordt gesproken?
De Brandt: Het is ergerlijk. Ik begrijp niet dat je als wetenschapper kan doceren als je Darwin verloochent. De ideeën van Darwin zijn gewoon de waarheid. Het is de natuur die selecteert op basis van wat wij aanbieden. Als je een God of creator ergens wil plaatsen is het zeker niet bij het ontstaan van leven wezens. Creationisten fixeren zich op het Scheppingverhaal. Ze geloven dat God ons heeft geschapen. Volgens hen hebben we dus geen evolutie doormaakt. God heeft ons gemaakt tot wie we zijn. Het Scheppingsverhaal is een leidraad in hun geloof. Het is een mooi verhaal uit een interessant boek, maar met wetenschap heeft het niets te maken. Ik respecteer hun visie maar de studenten hebben ook het recht op het darwinisme.
U doceert dan ook het creationisme?
De Brandt: Ik begin mijn lessen over evolutie telkens met argumenten voor evolutie. Ik vertel ook altijd over het creationisme. De reden waarom vele mensen in het creationisme geloven is omdat het gemakkelijk is. Het biedt een pasklare oplossing voor al je levensvragen en problemen. Iemand die echt wetenschappelijk aangelegd is, heeft er geen problemen mee in God te geloven. Net als hij geen problemen heeft om er niet in te geloven. Het één sluit het andere zeker niet uit. Bij evolutietheorie begint men ergens. Darwin begint bij de ontwikkeling van levende wezens. Maar eigenlijk is het veel moeilijker om te verklaren hoe levende moleculen er gekomen zijn, dan hun ontwikkeling te begrijpen.
Stelt u zichzelf nog vragen bij de theorie?
De Brandt: Het moeilijkste vind ik als wetenschapper dat naarmate je meer weet, het grensvlak met het onbekende ook toeneemt. Als je iets beter leert kennen ga je beseffen, dat er nog veel meer dingen zijn die je nog niet weet. Ik vergelijk het telkens met een bol, die steeds groter wordt. Het raakvlak met het onbekende wordt ook steeds groter. Dat is voor mij persoonlijk het raadsel van de wetenschap. Waar gaan die vragen en eventuele oplossingen ons toe leiden? Nu weten we vele dingen nog niet die we binnen enkele decennia gaan begrijpen. Topwetenschappers zijn ook vaak zeer religieuze mensen, ze komen veel in contact met dat grensgebied. Als je grensverleggend onderzoek verricht sta je geregeld voor moeilijke vragen. We gaan er telkens van uit dat we de oplossing wel zullen vinden maar vaak ligt die niet binnen handbereik. Mensen verwachten telkens meer van de wetenschap. Maar eigenlijk weten we veel minder dan we denken.